زنگ خطر کمبود آرد و گندم جدی است؟
در حالی خبرگزاری رویترز، از احتمال کاهش سهمیه گندم و آرد نانوایی‌ها در ایران خبر داده است که برخی کارشناسان معتقدند هشدارها در مورد کمبود گندم از ابتدای سال ۱۴۰۰ داده شده بود اما دولتمردان به آن توجهی نکردند.
به گزارش راهبرد معاصر برخی کارشناسان معتقدند عدم مدیریت صحیح در زمینه بحران خشکسالی، خرید تضمینی گندم و سفارش به موقع برای واردات این کالای اساسی، ممکن است امنیت غذایی کشور را به خطر اندازد.
به گفته آنها، مدیریت ناکارآمد در این زمینه‌ها، هم معیشت کشاورزان و روستائیان را نشانه رفته است و هم می‌تواند در آینده نه چندان دور، امنیت غذایی، روانی و سیاسی جامعه را به چالش بکشد.
در همین زمینه، یک کارشناس کشاورزی در یادداشتی برای تجارت‌نیوز «فرافکنی» را عامل اصلی چالش احتمالی پیش رو، در مورد کمبود گندم و آرد می‌داند.
به گفته فاطمه پاسبان، مدیران عادت کرده‌اند در توجیه دلایل این شرایط، انگشت اتهام را به سمت پیامدهایی از جمله خشکسالی، کم‌آبی و قاچاق بگیرند.
او می‌گوید: این در حالی است که همان پیامدها نیز به نوبه خود، نتیجه مدیریت ناکارآمد و برنامه‌ریزی نادرست حاکمیت بوده‌اند.
زمزمه کاهش تولید گندم از ابتدای سال
پاسبان می‌افزاید: در چنین شرایطی تقریبا از همان ابتدای سال ۱۴۰۰، احتمال کاهش تولید و کمبود گندم وجود داشت؛ مهم‌ترین دلیل آن هم قیمت پایینی بود که برای خرید تضمینی آن اعلام شد.
بر اساس توضیحات او، نرخ خرید تضمینی هزینه تولید را پوشش نمی‌دهد و معاش کشاورزان را تامین نمی‌کند؛ در نتیجه برخی به قاچاق روی آورده‌اند.
این کارشناس کشاورزی می‌افزاید: افزایش تورم فزاینده اقلام خوراک دام نیز انگیزه‌ای شده است که گندم‌کاران محصول خود را به این بازار وارد کنند.
تغییر اراضی و انصراف از تولید
به گفته پاسبان، تصمیمات اتخاذ شده حاکمیت برای تعیین قیمت تضمینی، انگیزه تولید را کاهش داده است.
او می‌افزاید: اکنون، در مواردی حتی تغییر کاربری اراضی یا منصرف شدن از تولید نیز دیده می‌شود.
بیتوجهی به هشدارها
این کارشناس کشاورزی می‌گوید: حداقل از خرداد سال جاری، هشدارهای گوناگونی در خصوص کمبود گندم از طرف کارشناسان و سازمان‌های غیردولتی مطرح و منتشر شد.
به گفته پاسپان، مضمون همه آنها این بود که «با توجه به عوامل موثر مانند تعیین قیمت و میزان برداشت، به واردات گندم نیاز پیدا می‌کنیم و میزان واردات گندم بایستی توسط کارشناسان تعیین شود».
اما توجهی به این هشدارها نشد.
تهدید امنیت غذایی و بروز تنش‌های اجتماعی
او در ادامه این پرسش را مطرح می‌کند که دلیل این بیتوجهی چه بود که باعث شد امروز زمزمه کمبود گندم و آرد برای غذای اصلی مردم شنیده شود؟
پاسبان، معنا و پیامد احتمالی این زمزمه‌ها را تهدید امنیت غذایی، بروز تنش‌های اجتماعی و تهدید امنیت روانی و سیاسی در جامعه می‌داند.
شیوه مدیریت کارآمد در تامین گندم
این کارشناس کشاورزی معتقد است: مدیریت کارآمد، از قبل با روش‌های علمی و آینده‌نگری، میزان تولید گندم را پیش‌بینی می‌کند و برای تامین مازاد تقاضا، برنامه‌ریزی لازم را انجام می‌دهد.
به گفته او، این برنامه باید بر حسب بازار جهانی که چه موقع گندم به بازار عرضه می‌شود و قیمت چقدر است، تدوین شود.
بی‌عدالتی در حق روستائیان
پاسبان در عین حال بیتوجهی به بحران خشکسالی و عدم مدیریت صحیح منابع مالی را نوعی بی‌عدالتی در حق روستائیان می‌داند.
او تاکید می‌کند: کم‌آبی، خشکسالی، فرونشست زمین و تغییر اقلیم، پدیده‌هایی است که زندگی روستایی و امنیت معیشتی و غذایی کشور را به مخاطره انداخته است.
جبران سیاست‌های نادرست
به گفته پاسبان، دولت و حاکمیت باید با خردورزی، همه سیاست‌های نادرست خود را که هزینه آنها به کشاورزان و روستائیان تحمیل شده است، جبران کند.
همچنین نهادهای دیگری همچون آستان قدس رضوی که توان اقتصادی بالایی دارند نیز باید به کمک مردم بشتابند و از تولید و اشتغالزایی حمایت کنند./تجارت نیوز